Полиция (ағылш. police; гр. politeia —мемлекеттік істерді басқару; басқарма;фр. Police, от көне грекше: ἡ πολιτεία — мемлекет, қала) — қоғамдық тәртіпті сақтау, қылмыспен күресу, мемлекет пәрменін орындату, халық пен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қоғамдық және мемлекеттік құрылысты қорғау міндеттері жүктелген мекемелер мен лауазымдардың және әскерилендірілген жасақтардың жиынтық атауы.
16 — 17 ғасырларда Еуропа елдерінде қоғамдық тәртіпті сақтау органдары Полиция деп аталды. Ресейде “Полиция” термині 18 ғасырдың басында қолданылды. 1718 жылдан бастап Ресей қалаларында ген.-полицмейстер лауазымы белгіленді. Нәтижесінде Полиция департаментіне бағынатын орт-тандырылған, тұтас Полиция органдарының жүйесі пайда болды. Полиция департаменті 1917 ж. жойылды.
Қазақстанда тәуелсіздік алғаннан кейін милиция органдарының атауы Полиция болып өзгертілді. ҚР ішкі істер органдарының жүйесінде әкімшілік, криминалдық, әскери, көші-қон, жол, күзет Полициялары бар. өз алдына органдар жүйесін құрайды.
Полиция саны бойынша елдері
Полиция бойынша елдер
Әр түрлі елдердегі атаулары
- Албания — policia
- Беларусь — міліцыя (паліцыя)
- Болгария, Қазақстан, Ресей — полиция
- Босния және Герцеговина, Латвия, Хорватия — Policija
- Британофондар (Аустралия және басқа Британ Ынтымағы, АҚШ), Барбадос, Ботсвана — police
- Германофоны (Австрия, Германия) — Polizei
- Италия — polizia
- (Аргентина, Боливия, Испания және т.б.) — policía
- Лузофоны (Ангола, Бразилия, Португалия) — polícia
- Македония — полицијата
- Нидерланды — politie
- Норвегия — politiet
- Польша — policja
- Украина — поліція
- Финляндия — poliisi
- Франкофония (Франция) — gendarmerie
- () — Sûreté, police
- Швеция — polis
- Эстония — politsei
Азия
- Әзірбайжан, Бруней — polis
- Алжир, Бахрейн — الشرطة (транскрипциясы te`shurto)
- Армения — ոստիկանությունը (тр. vostikanut’yuny)
- Бангландеш — পুলিশ (тр. puliśa)
- Вьетнам — Cảnh sát
- Иран — پلیس
- Израиль — משטרה (тр. миштара)
- Қытай — 警方 (тр. Jǐngfāng — цинфан)
- Корея — 경찰 (тр. gyeongchal — кёнч’аль)
- Монголия — цагдаа
- Таиланд — ตำรวจ (тр. Tảrwc)
- Жапония — 警察 (тр. keisatsu — кэйсацу)
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Орысша-қазақша заңдык түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл.
«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 , VII том
Әдебиет
- История правоохранительных органов. Самара: АНО «ИА ВВС» және АНО «Ретроспектива», 2005.
- {{{тақырыбы}}}.
- Полиция // Брокгауз бен Ефрон энциклопедиялық сөздігі: 86 томдық (82 т. және 4 қос.) — СПб., 1890—1907.
Сілтемелер
- 1979 жылы 8 мамырда Еуропа Кеңесінің Парламенттік Ассамблеясысының Полиция туралы Декларация
- Принципы деятельности полиции. Методическое пособие по правам человека 24 қарашаның 2017 жылы.
- Полицейлік мемлекеттер (как организована және работает полиция в разных странах)
- Әлемнің әр түрлі елдеріндегі полицей формасы 10 қарашаның 2012 жылы.
- С.Федосеев. Стволы закона
- Сведения о правоохранительных органах 56 государств-участников ОБСЕ және 12 партнеров по сотрудничеству 15 тамыздың 2010 жылы. (ағыл.)
- Полициядағы әйелдер
- Кинематографиядағы полицейлер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер