Қарашай-малқар тілі (къарачай-малкъар тил) — қарашайлар мен малқарлар сөйлейтін, түркі тілдері жанұясына жататын қыпшақ тілдерінің бірі. Оның екі диалектісі бар, айырмашылығы — қарашайлар /tʃ/ және /ʒ/, ал малқарлар /ts/ және /z/ деген екі дыбысты қолданады.
Қарашай-Малқар Къарачай-Малкъар/Qaraçay-Malqar | ||
---|---|---|
Сөйлеу орны: | Ресей | |
Аумағы: | Қабарда-Балқария, | |
Барлық сөйлеушілері: | 400,000 | |
: | Алтай (даулы) Түркі Қыпшақ Құман-Қыпшақ Қарашай-Малқар | |
: | Кириллица | |
Тіл белгілері | ||
ISO 639-1: | ешқандай | |
: | krc | |
: | krc
| |
Құлақтандыру: Бұл бетте IPA фонетикалық юникод нышандары болуы мүмкін. |
Түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады. Негізінен Ресей Федерациясының Қарашай-Шеркес және Қабарда-Балқар республикаларында таралған. Осы екі республиканың мемлекеттік тілі болып табылады. Ресейде 303 мың адам сөйлейді (2002). Қазіргі жазуы кириллицаға негізделген.
Әліпбиі
Қазір қолданылстағы қарашай-балқар әліпбиі;
А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Д д | Дж дж | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
М м | Н н | Нг нг | О о | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | ъ |
Ы ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |
Мысалдар
Қазақша | Қарашай-балқарша (кирил) | Қарашай-балқарша (latın) |
---|---|---|
Сәлеметсіз бе! | Кюнюгюз ашхы болсун! | Künügüz aşhı bolsun! |
Қалайсыз? | Къалайсыз? | Qalaysız? |
Сенің атың кім? | Сени атынг къалайды? | Seni atıñ qalaydı? |
Сенің жасың нешеде? | Санга ненча джыл болады? | Saña nença cıl boladı? |
Кешіріңіз! | Кечериксиз! | Keçeriksiz! |
Бала шөлмекті сындырды. | Джашчыкъ шышаны сындырды. | Caşçıq şışanı sındırdı! |
Сандар
- 0. ноль
- 1. бир
- 2. эки
- 3. юч
- 4. тёрт
- 5. беш
- 6. алты
- 7. джети
- 8. сегиз
- 9. тогъуз
- 10.он
Сілтемелер
- "[1] Ethnologue"
Сыртқы сілтемелер
- http://salpagarov.narod.ru Қарашай-балқар тілі мен халқы туралы мәліметтер (орыс және қарашай-балқар тілдерінде)
- http://kcr.narod.ru/dictionary/kkrs.htm қарашай-балқар тілінің сөз тізімі (орысша)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер