Аланд аралдары (швед. Åland — Оланд, фин. Ahvenanmaa, Ахвенанмаа - «алабұға елі») — Балтық теңізінде орналысқан архипелаг, Скандинавия елдерінің бірі. Финляндия құрамындағы автономия болып табылады. Халық саны - 28 501 (2012 ж.). Провинцияның жалғыз қаласы әрі астанасы - (11 мың тұрғын 2008 жылы).
Автономды провинция | |||||
Аланд аралдары | |||||
фин. Ahvenanmaa швед. Landskapet Åland | |||||
| |||||
Ålänningens sång | |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Енеді | 16 қоғам | ||||
Әкімшілік орталығы |
| ||||
Губернатор |
| ||||
Премьер-министр |
| ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Құрылған уақыты | |||||
Жер аумағы | 1552 км² (19 орын) | ||||
Биіктігі · Ең биік |
| ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ · жан басына | 473 мың $ (2013) | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 28 501 адам (2012)(19 орын) | ||||
Тығыздығы | 18,36 адам/км² (10 орын) | ||||
Ұлттық құрамы |
| ||||
Ресми тілі | |||||
Сандық идентификаторлары | |||||
ISO 3166-2 коды | FI-01 | ||||
Телефон коды | 358 18 | ||||
Интернет-үйшігі |
| ||||
| |||||
Координаттар: 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я) |
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpOWtMMlE0THlWRE15VTROV3hoYm1SZlNYTnNZVzVrY3k1cWNHY3ZNamN3Y0hndEpVTXpKVGcxYkdGdVpGOUpjMnhoYm1SekxtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpOHdMekF5TDFSdmNHOW5jbUZ3YUdsalgyMWhjRjl2Wmw4bFF6TWxPRFZzWVc1a0xuTjJaeTh5TnpCd2VDMVViM0J2WjNKaGNHaHBZMTl0WVhCZmIyWmZKVU16SlRnMWJHRnVaQzV6ZG1jdWNHNW4ucG5n.png)
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpOHpMek5pTDFOdlpXUnlZVXhwYm1wbGJsOHhOUzVxY0djdk1qY3djSGd0VTI5bFpISmhUR2x1YW1WdVh6RTFMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Ресми тілі - Швед тілі: 91,2 % халық үшін - бұл ана тілі, тұрғындардың 5 % үшін ана тілі Фин тілі; басқа тілдердің үлесі - 3,8 %.
Валютасы - еуро. Ақша айналуында да бірдей пайдаланады.
Географиясы
Архипелаг Балтық теңізінің орналасқан. Шығысында Финляндияның құрлық аймағынан шхераларымен бөлінген. Батысында және солтүстік-батысында Швециядан бұғазымен бөлінген.
Солтүстіктен оңтүстікке қарай архипелагтың ұзындығы - 130 км. Архипелаг 6757 аралдардан құралған, олардың ішінде 60-сы - елді мекен. Әлемдегі ең үлкен архипелаг болып саналады. Жалпы аумағы - 1552 км²,оның ішінде 27 км² аумағын өзендер мен көлдер алады. Архипелагтың ең ірі аралы - , аумағы - 685 км². Архипелагтың ең биік жері - белесі, биіктігі 129 м.
Кейбір ірі аралдары (аумағы 5 км²-ден көп):
Аты | Аумағы (км²) | Биік төбесі (м) | Тұрғыны (адам) |
---|---|---|---|
685 | 129 | 21 400 | |
92 | 77 | 1849 | |
91 | 36 | 978 | |
33 | 61 | 397 | |
29 | 48 | 400 | |
23 | |||
23 | 238 | ||
Хуммерсёландет | 17 | ||
Дегерё | 14 | 35 | |
Хеллсё | 12,8 | ||
Энклинге|sv|Enklinge}} | 12,2 | 87 | |
Соннбудаландет | 10,4 | ||
Чёкар | 10,3 | ||
Сеглинге | 9,7 | 46 | |
Соттунга | 9,3 | ||
Чиркландет | 6,8 | 17 |
Климаты
Климаты қоңыржайлы, солтүстік елдерінің арасында күн көзін көбірек көретін аймақ болып есептеледі. Мұздар қаңтардың ортасында қатады да сәуірдің ортасы-мамырдың басында ериді. Қаңтардың орта температурасы - —4 °С, шілдеде 15 °С; жауын-шашын мөлшер - 550 мм в год. Аралдарда бірнеше табиғи қорықтар бар.
Әкімшілік бөлінуі
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpODJMelkxTDBGc1lXNWtiWFZ1YVdOcGNHRnNhWFJwWlhNdWNHNW5Mekl5TUhCNExVRnNZVzVrYlhWdWFXTnBjR0ZzYVhScFpYTXVjRzVuLnBuZw==.png)
| | | |
Дереккөздер
- Försiktig optimism i det privata näringslivet - men arbetslösheten stiger (швед.). Statistics Åland, Ålandsvägen (26 наурыз 2013). Тексерілді, 8 қыркүйек 2013.
- [1]
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер