Батыс ұйғыр тілі (кейбір нұсқада: сары ұйғырлар тілі) - түркі тілдерінің солтүстік-Шығыс тобына жататын тіл. Қытайдың Ганьсу , таралған. Онымен 4 мыңдай адам сөйлейді. Айқын диалектілік белгілері жок, тек таулық және далалық говорларында дыбыстық, лексикалық ерекшеліктер кездеседі. Қазіргі таңда жазуы жоқ болып есептеледі. Кей мәлімет бойынша қытай жазуы қолданылады.
Батыс ұйғыр тілі (Сары ұйғырлар тілі) | |
Елдер: | |
---|---|
Аймақтар: | Ганьсу , |
Сөйлеушілер саны: | 4 600 (2007) |
: | Жойылуы қауіпті |
Санаты: | |
| |
Жазуы: | Қытай жазуы (?) |
ISO 639-1: | — |
: | tut |
: | ybe |
Тағы қараңыз: |
Бұл тілде Қытайдағы Ганьсу провинциясындағы Минхуа ұлттық автономды уезде тұратын «сары ұйғырлар» сөйлейді. Сары ұйғырлар б.з. 9 ғ-да Енисей қырғыздарынан жеңіліп, жер аударып бір бөлігі Шығыс Түркістанға (қазіргі Солтістік-Батыс Қытайдағы ), қалғандары осы жерге келген. Фонетикасы мен лексикасы қытай тілінің, тибет тілінің әсерін қабылдаған. Сары ұйғыр тілі көне ұйғыр тіліне жақын деген болжам бар, оған сөз басында /-дің, шығыс септігінің-tin формасының, көне сан жүйесінін (11-ден 29-ға дейін) колданылуы, есімдіктің екі түрлі септелуі т. б. дәлел болады. 18 г. басына дейін сары үйғырлар көне ұйғыр әдеби тілін пай- далануы мүмкін, бірақ Тибеттің әсерімен көне ұйғыр жазуы ұмы- тылған. Қазір Сары ұйғыр тілі тұрмыстыкдеңгейде ғана колданылады.. 19 ғ. соңында Г. Н. Потанин, С. Г. Э. Маннергейм, С. Е. Малова, Э. Р. Тенишев ғалымдармен зерттелген.
Бұл тілге ең жақын болып Пуйо қырғыз тілі болып есептеледі.
Дереккөздер
- Western Yugur at Ethnologue (17th ed., 2013)
- Concise Encyclopedia of Languages of the World — revised. — Elsevier, 2010. — P. 1109. — .
- The Mainz Meeting: Proceedings of the Seventh International Conference on Turkish Linguistics, тамыз 3-6, 1994 — Otto Harrassowitz Verlag, 1998. — P. 28. — .
- Национальность югур
- Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер