Ассирия (жаңа ассириялық, айсорлық) тілі — (Ассирия тілі, Modern Assirian language) семит-хамит тілдер әулетінің арамей тобының солтүстік-орталық ішкі тобына кіреді, жалғамалы (агглютинативті) түрдегі белгілерді біріктіретін қопарылма (флективті) тілдерге жатады. Референтті халық: ассириялықтар (айсоры, асори), өз атауы – сураи, сондай-ақ халдеи. Жазба сирия жазуы негізінде үш модификацияда бар: эстрангела, серто және несториан. Ассирия тілінде ассирия, урмия және архаикалық мосуль диалектілері бар.
Ассирия тілі | |
Өз атауы: | Modern Assirian language |
---|---|
Елдер: | |
Ресми күйі: | жоқ |
Сөйлеушілер саны: | 833 300 |
Санаты: | |
| |
Жазуы: | сирия әліпбиі |
ISO 639-1: | — |
: | — |
: | aii |
Тағы қараңыз: |
Негізгі тұратын елі және қоныстану тарихы
Ассириялықтардың ата-бабалары – арамейлер. Алдыңғы Азиядағы арабтардың, кейінірек моңғолдардың жаулап алулары нәтижесінде ассириялықтардың көпшілігі ассимиляцияланған. 3 миллионға жуық ассириялықтар негізінен Иран, Ирак, Мысырда тұрады. КСРО-да 1989 жылғы халық санағы бойынша 26 160 ассириялық болды: Ассириялықтардың көп бөлігі Ресей Федерациясында (36,8%), Грузияда (23,7%), Арменияда (22,8%), Украинада (10,5%) тұрды.
Қазақстандағы ассирия тілі
Ассирия тілі – Қазақстандағы ассириялық диаспорасының эндогендік тілі. 1999 жылғы санақта Қазақстан ассириялықтарының қостілділік дәрежесі мынадай түрде анықталды: біртілділер – 202 адам (54,4%), көптілділер – 169 адам (45,6%). Қазақстан Республикасында қабылданған «Қоғамдық бірлестіктер туралы» Заңның негізінде 1991 жылы Ассирия мәдени орталығы құрылды және тіркелді. Қазақстан халқы Ассамблеясының қолдауымен жексенбілік мектеп ашылды, онда халықтың тілі, мәдениеті, тарихы, салт-дәстүрлері оқытылады; «Ниневия» би ансамблі құрылды, ассириялықтар туралы телевизиялық бағдарлама дайындалды.
Дереккөздер
- Э.Д. Сүлейменова, Д.Х.Ақанова, Н.Ж.Шаймерденова «Қазақстан тілдері: әлеуметтік лингвистика анықтамалығы»: Кітап.–Алматы: «Издательство Золотая Книга» ЖШС, 2020 ж. 107-бет.
![]() | Бұл — мақаланың . Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер