Кәдімгі арпа (лат. Hordeum vulgare) – астық тұқымдасының арпа туысына жататын бір жылдық аса бағалы ертеден (осыдан 10 мың жыл бұрын) өсіріліп келе жатқан дәнді дақыл . Азықтық тағам ретінде және малдың құнарлы жемі ретінде өсіріледі. Арпадан , , жасайды. Арпа ұнынан кондитерлік тағамдар өндіріледі. Кәдімгі арпа дәндерін сыра қайнатуға пайдаланылады.
Кәдімгі арпа | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Кәдімгі арпа | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Hordeum vulgare L. |
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpOWxMMlU1TDBodmNtUmxkVzFmZG5Wc1oyRnlaVjlOU0U1VUxrSlBWQzR5TURFMUxqSXVNemt1YW5Cbkx6SXlNSEI0TFVodmNtUmxkVzFmZG5Wc1oyRnlaVjlOU0U1VUxrSlBWQzR5TURFMUxqSXVNemt1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
Ботаникалық сипаттамасы
![image](https://www.wikidata.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraWRhdGEua2sta3oubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpODRMemd4TDBsc2JIVnpkSEpoZEdsdmJsOUliM0prWlhWdFgzWjFiR2RoY21VeExtcHdaeTh5TURCd2VDMUpiR3gxYzNSeVlYUnBiMjVmU0c5eVpHVjFiVjkyZFd4bllYSmxNUzVxY0djPS5qcGc=.jpg)
Кәдімгі арпа - сабағы тік, биіктігі 30-60 см, кейде 90 см-ге дейін, бір жылдық шөптес өсімдік.
Жапырақтарының ұзындығы 30 см-ге дейін, ені 2—3 см болады.
Гүлдері ұзындығы 10 см-ге дейін масақ гүлшоғырына жиналған; әр масаңы — бір гүлді. Масақтары 4-6 қырлы ендері 1,5 см-ге дейін болады. Масқтар 3 данадан топтасын өседі. Маусым-шілдеде гүлдейді.
Жемісі — . Тамыз айында жемістенеді.
Әлемдегу ірі өндірушілер
Ел | 2009 | 2010 | 2011 |
---|---|---|---|
![]() | 12,3 | 10,4 | 8,7 |
![]() | 12,9 | 10,1 | 8,8 |
![]() | 11,8 | 8,5 | 9,1 |
![]() | 17,9 | 8,4 | 16,9 |
![]() | 7,4 | 8,2 | 8,3 |
![]() | 9,5 | 7,6 | 7,8 |
![]() | 7,9 | 7,3 | 8,0 |
![]() | 7,3 | 7,2 | 7,6 |
![]() | 6,8 | 5,3 | 5,5 |
![]() | 5,0 | 3,9 | 3,4 |
Әлемдегі өндіріс | 151,8 | 123,7 | 134,3 |
Дереккөз: БҰҰ азық және ауыл-шаруашылық ұйымы |
Түршелері
- Hordeum vulgare subsp. spontaneum —
- [ Hordeum ithaburense ]
- [ Hordeum spontaneum ]
- —
- [ Hordeum distichon = Hordeum vulgare subsp. distichon]
- [ Hordeum hexastichon = Hordeum vulgare subsp. hexastichon] —
Дереккөздер
- Saltini A.,I semi della civilta: frumento, riso e mais nella storia delle societa umane,Prefazione di Luigi Bernabò Brea,Bologna,Avenue Media,1996,182бет
- Энциклопедия «Кругосвет». Ячмень обыкновенный.
- FAOSTAT 19 маусымның 2012 жылы.