Ж, ж — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
Қазақ кирил әліпбиі | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-{Аа}- | -{Әә}- | -{Бб}- | -{Вв}- | -{Гг}- | -{Ғғ}- | -{Дд}- | |||||||
-{Ее}- | -{Ёё}- | -{Жж}- | -{Зз}- | -{Ии}- | -{Йй}- | -{Кк}- | |||||||
-{Ққ}- | -{Лл}- | -{Мм}- | -{Нн}- | -{Ңң}- | -{Оо}- | -{Өө}- | |||||||
-{Пп}- | -{Рр}- | -{Сс}- | -{Тт}- | -{Уу}- | -{Ұұ}- | -{Үү}- | |||||||
-{Фф}- | -{Хх}- | -{Һһ}- | -{Цц}- | -{Чч}- | -{Шш}- | -{Щщ}- | |||||||
-{Ъъ}- | -{Ыы}- | -{Іі}- | -{Ьь}- | -{Ээ}- | -{Юю}- | -{Яя}- |
Тіл алдының таңдайға жуықтауынан жасалатын ұян дауыссыз дыбысты белгілейтін әріп. Ж-нің жалаң (спирант), қосынды (аффрикат - "дж") түрлері бар. Аффрикат Ж-нің қазақ тілінде дербес фонемалық мәні жоқ, ол - спирант Ж-нің нұсқасы. Қазақ тілінің табиғи айтылу заңдылықтарына сәйкес: орысша - аффрикат - "дж" ретінде дыбысталады. Сөздің қазақша айтылуы: джиһаз, джігіт, джұрт, мұғалджар, үрджар, жазылуы - жиһаз, жігіт, мұғалжар, үржар, т.б. Кейде сөз ішінде (Ж) дыбысы іргелес қатаң дыбыстың ықпалымен "ш" дыбысына ұқсас естіледі, бірақ жазылуда бұл ескерілмейді. Мысалы, айтылуы - дошшан, бешшүз, жазылуы - досжан, бес жүз. Түркі тілдерінің көпшілігінде "Ж" орнына "й" дыбысы айтылады (жол - йол, жас - йаш).
"Ж" қазақ тілінің байырғы сөздерінің аяғында өте сирек кездеседі (лаж, мұхтаж т.б.).
Транскрипциясы
Ж кирил әрпі латын тілдерін транскрипциясында түрлі жазылады: чех, словак, словен, хорват тілдерінің жазбаларында әрпі, поляк тілінде - нұсқасы; роман тілдерінде - G немесе J , в герман тілдерінде — диграф zh (ағыл.) немесе sh (нем.) т.б..
Кодтар кестесі
Код | Регистр | Ондық код | 16-лық код | 8-дік код | Екілік код |
---|---|---|---|---|---|
Юникод | Бас | 1046 | 0416 | 002026 | 00000100 00010110 |
Кіші | 1078 | 0436 | 002066 | 00000100 00110110 | |
Бас | 182 | B6 | 266 | 10110110 | |
Кіші | 214 | D6 | 326 | 11010110 | |
Бас | 246 | F6 | 366 | 11110110 | |
Кіші | 214 | D6 | 326 | 11010110 | |
Бас | 198 | C6 | 306 | 11000110 | |
Кіші | 230 | E6 | 346 | 11100110 |
HTML жүйесінде бас әріп «Ж»-ны Ж
немесе code>Ж, ал кіші «ж» әріпін - ж
немесе ж
деп белгілейді.
Дереккөздер
- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 4 том
- Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер