Таңқы шаян (лат. Brachyura) – он аяқты шаян тәрізділер отрядыныі бір тармағы. 4 мыңнан астам түрі бар.
Таңқы шаян Қазбалық ауқымы: Jurassic–Recent | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Sections and subsections | ||||||||||||||
|
Биологиялық сипаттамасы
Басы кішкене, баскеудесі кең, кеуде қалқаншасы 2-20 см, терең суда кездесетін Жапон Таңқы шаянның кеуде алқаншасы 60 см-ге дейін.Таңқы шаян аяғының бірінші жұбы қысқышқа айналған. Құрсағы қысқа, баскеудесі астына қарай иілген. Еркегінің бауыр аяқтарының 2 жұбы шағылыс аппараттарына, ұрғашысында 4 жұбы уылдырығын жетілдіруге арналған. Таңқы шаяндар теңізде, тұщы суларда, құрлықта тіршілік етеді. Дамуы метаморфоз арқылы өтеді. Уылдырығынан личинка- зоеа шығады, бұл «мегапол» деп аталатын личинкаға, кейін ересек таңқы шаянға айналады.Жемі- омыртқасыздар.
Қолданылуы
Таңқы шаянның көптеген түрі жеуге жарамды, кәсіптік маңызы бар. Кәсіптік моллюскілерді құртатын, балық ауын жыртатын, кейде ін қазып бөгендерге зиян келтіретін түрлері бар.
Дереккөздер
- Sammy De Grave, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong (2009). "A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans" (PDF). Suppl. 21: 1–109. http://rmbr.nus.edu.sg/rbz/biblio/s21/s21rbz1-109.pdf.
Қазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 550 бет
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер