2012 жылғы жай-күйі бойынша Өзбекстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі 3 деңгейден тұрады: бірінші деңгейде 12 облыс (уәлаяттар, өзб. viloyat, вилоят), 1 республика (Қарақалпақстан) және орталық бағынысты 1 қала (Ташкент) бар. Облыстар мен республика аудандар (түмендер, өзб. tuman, туман) мен облыстық (республикалық) бағынысты қалаларға бөлінеді. Ташкент қаласы қалаішілік аудандарға бөлінеді. Облыстар мен республиканың аудандары аудандық бағыныстағы қалаларға, қалалық мекендерге (шаһарша, өзб. shaharcha, шаҳарча) және ауыл бұқаралары жиындарына (өзб. qishloq fuqarolar yig'ini, қишлоқ фуқаролар йиғини) бөлінеді.
Азаматтардың ауылдық жиындары сондай-ақ облыстық бағыныстағы қалалардың, ал қалалық ауылдар – облыстық (республикалық) бағыныстағы қалалар мен Ташкент қалаішілік аудандарының құрамына кіре алады.
Бірінші ретті әкімшілік-аумақтық бірліктер
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары (2019) мың тұр. | Ауданы, (2020) км² | Орталығы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Ташкент | Toshkent Тошкент | 2510,8 | 336 | |
14 | Қарақалпақстан Республикасы | Qoraqalpog’iston Respublikasi Қорақалпоғистон Республикаси | 1869,7 | 166 561 | Нүкіс |
2 | Әндіжан облысы | Andijon viloyati Андижон вилояти | 3066,7 | 4 303 | Әндіжан |
3 | Бұхара облысы | Buxoro viloyati Бухоро вилояти | 1899,5 | 41 831 | Бұхара |
5 | Жызақ облысы | Jizzax viloyati Жиззах вилояти | 1352,1 | 21 179 | Жызақ |
8 | Қашқадария облысы | Qashqadaryo viloyati Қашқадарё вилояти | 3213,3 | 28 568 | Қаршы |
7 | Науаи облысы | Navoiy viloyati Навоий вилояти | 974,3 | 109 481 | Науаи |
6 | Наманған облысы | Namangan viloyati Наманган вилояти | 2752,7 | 7 181 | Наманған |
9 | Самарқан облысы | Samarqand viloyati Самарқанд вилояти | 3798,7 | 16 773 | Самарқан |
11 | Сұрқандария облысы | Surxondaryo viloyati Сурхондарё вилояти | 2569,3 | 20 099 | Термез |
10 | Сырдария облысы | Sirdaryo viloyati Сирдарё вилояти | 829,7 | 4 276 | Гүлістан |
12 | Ташкент облысы | Toshkent viloyati Тошкент вилояти | 2898,7 | 15 249 | |
4 | Ферғана облысы | Farg’ona viloyati Фарғона вилояти | 3683,1 | 7 005 | Ферғана |
13 | Хорезм облысы | Xorazm viloyati Хоразм вилояти | 1835,5 | 6 082 | Үргеніш |
- Бірінші ретті әкімшілік-аумақтық бірліктер
Төменгі әкімшілік-аумақтық бірліктер
Әндіжан облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Алтынкөл ауданы | Oltinko’l tumani Олтинкўл тумани | 172913 | 11 қалалық мекен (қм), 8 ауылдық азаматтар жиналысы (ааж) | |
2 | Әндіжан ауданы | Andijon tumani Андижон тумани | 256225 | 19 қм, 9 ааж | |
3 | Asaka tumani Асака тумани | 319286 | Асака қаласы, 4 қм, 8 ааж | ||
4 | Baliqchi tumani Балиқчи тумани | 195510 | 3 қм, 9 ааж | ||
5 | Bo’z tumani Бўз тумани | 70278 | 3 қм, 3 қм | ||
6 | Buloqboshi tumani Булоқбоши тумани | 139303 | 4 қм, 5 ааж | ||
7 | Jalaquduq tumani Жалақудуқ тумани | 181902 | Жалаңқұдық | Жалаңқұдық қаласы, 7 қм, 8 ааж | |
8 | Izboskan tumani Избоскан тумани | 231570 | Пайтұғ қаласы, 4 қм, 9 ааж | ||
9 | Qo’rg’ontepa tumani Қўрғонтепа тумани | 210765 | Қорғантепе | қаласы, Кургантепа, 1 қм, 5 ааж | |
10 | Marhamat tumani Марҳамат тумани | 168878 | Мархамат | Мархамат қаласы, 10 қм, 5 ааж | |
11 | Paxtaobod tumani Пахтаобод тумани | 188030 | Пахтаабат қаласы, 3 қм, 5 ааж | ||
12 | Ulug’nor tumani Улуғнор тумани | 58157 | 1 қм, 4 ааж | ||
13 | Xo’jaobod tumani Хўжаобод тумани | 107116 | Қожаабат қаласы, 5 қм, 4 ааж | ||
14 | Shahrixon tumani Шаҳрихон тумани | 291366 | Шаһрихан қаласы, 3 қм, 12 ааж | ||
Әндіжан қаласы | Andijon shahri Андижон шаҳри | 433901 | |||
қаласы | Xonobod shahri Хонобод шаҳри | 41679 | 1 қм, 1 ааж |
Бұхара облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Olot tumani Олот тумани | 97376 | Алат қаласы, 8 қм, 10 ааж | ||
2 | Buxoro tumani Бухоро тумани | 163113 | Галаасиа қаласы, 6 қм, 14 ааж | ||
3 | Vobkent tumani Вобкент тумани | 136979 | Уәбкент қаласы, 3 қм, 11 ааж | ||
4 | G’ijduvon tumani Ғиждувон тумани | 298958 | Ғиждуан қаласы, 13 қм, 14 ааж | ||
5 | Jondor tumani Жондор тумани | 171198 | 9 қм, 13 ааж | ||
6 | Kogon tumani Когон тумани | 76234 | Қаған | 2 қм, 9 ааж | |
7 | Qorako’l tumani Қоракўл тумани | 161300 | (Қаракөл) | Қаракөл қаласы, 12 қм, 16 ааж | |
8 | Qorovulbozor tumani Қоровулбозор тумани | 18016 | Қарауылбазар қаласы, 4 ааж | ||
9 | Peshku tumani Пешку тумани | 120251 | 4 қм, 10 ааж | ||
10 | Romitan tumani Ромитан тумани | 138652 | , Рамитан қалалары, 3 қм, 6 ааж | ||
11 | Shofirkon tumani Шофиркон тумани | 174208 | Шафырқан қаласы, 8 қм, 12 ааж | ||
Бұхара қаласы | Buxoro shahri Бухоро шаҳри | 277839 | 2 ааж | ||
Қаған қаласы | Kogon shahri Когон шаҳри | 60685 |
Жызақ облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Arnasoy tumani Арансой тумани | 45202 | 2 қм, 6 ааж | ||
2 | Baxmal tumani Бахмал тумани | 152553 | 7 қм, 10 ааж | ||
3 | G`allaorol tumani Ғаллаорол тумани | 167673 | Ғаллаарал қаласы, 6 қм, 14 ааж | ||
5 | Do`stlik tumani Дўстлик тумани | 64264 | Достық қаласы, 1 қм, 7 ааж | ||
6 | Zomin tumani Зомин тумани | 159907 | қаласы, 4 қм, 9 ааж | ||
7 | Zarbdor tumani Зарбдор тумани | 83675 | 4 қм, 8 ааж | ||
8 | Zafarobod tumani Зафаробод тумани | 48901 | 4 қм, 6 ааж | ||
9 | Mirzacho`l tumani Мирзачўл тумани | 50408 | Гагарин қаласы, 2 қм, 6 ааж | ||
10 | Paxtakor tumani Пахтакор тумани | 72869 | Мақтагер қаласы, 1 қм, 7 ааж | ||
11 | Forish tumani Фориш тумани | 90946 | 2 қм, 10 ааж | ||
4 | Sharof Rashidov tumani Шароф Рашидов тумани | 213992 | Үштөбе | 7 қм, 12 ааж | |
12 | Yangiobod tumani Янгиобод тумани | 27582 | 2 қм, 5 ааж | ||
Жызақ қаласы | Jizzax shahri Жиззах шаҳри | 174400 |
Қашқадария облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
3 | G’uzor tumani Ғузор | 199237 | Ғұзар қаласы, 5 қм, 12 ааж | ||
2 | Dehqonobod tumani Деҳқонобод | 143757 | 3 қм, 14 ааж | ||
4 | Qamashi tumani Қамаши | 264862 | Қамашы қаласы, 5 қм, 11 ааж | ||
5 | Qarshi tumani Қарши | 241850 | Бескент қаласы, 15 қм, 15 ааж | ||
6 | Koson tumani Косон | 278304 | Қасан қаласы, 14 қм, 9 ааж | ||
7 | Kasbi tumani Касби | 191770 | 9 қм, 10 ааж | ||
8 | Kitob tumani Китоб | 259159 | Кітап қаласы, 13 қм, 12 ааж | ||
9 | Mirishkor tumani Миришкор | 116807 | 3 қм, 12 ааж | ||
10 | Muborak tumani Муборак | 84834 | Мүбарак қаласы, 5 қм, 4 ааж | ||
11 | Nishon tumani Нишон | 148636 | , Жаңа Нышан қалалары, 9 қм, 8 ааж | ||
1 | Chiroqchi tumani Чироқчи | 399840 | Шырақшы қаласы, 8 қм, 20 ааж | ||
12 | Shahrisabz tumani Шахрисабз | 218362 | 13 қм, 12 ааж | ||
13 | Yakkabog’ tumani Яккабоғ | 257860 | Жекебақ қаласы, 14 қм, 9 ааж | ||
Қаршы қаласы | Qarshi Қарши | 270736 | 1 қм | ||
қаласы | Shahrisabz Шахрисабз | 137076 |
Науаи облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Konimex tumani Конимех | 35032 | 5 қм, 7 ааж | ||
2 | Karman tumani Карман | 127707 | 6 қм, 6 ааж | ||
3 | Qiziltepa tumani Қизилтепа | 149223 | Қызылтөбе | Қызылтөбе қаласы, 12 қм, 8 ааж | |
5 | Navbahor tumani Навбаҳор | 110753 | 5 қм, 7 ааж | ||
6 | Нұрата ауданы | Nurota tumani Нурота | 91020 | Нұрата қаласы, 4 қм, 7 ааж | |
7 | Tomdi tumani Томди | 14451 | 1 қм, 7 ааж | ||
8 | Uchquduq tumani Учқудуқ | 37140 | Үшқұдық қаласы, 1 қм, 5 ааж | ||
4 | Xatirchi tumani Хатирчи | 195353 | Жаңарабат қаласы, 11 қм, 9 ааж | ||
Зарафшан қаласы | Zarafshon Зарафшон | 82483 | 2 қм | ||
қаласы | Navoiy Навоий | 136374 | 1 қм |
Наманған облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
3 | Kosonsoy tumani Косонсой | 203883 | Қасансай қаласы, 10 қм, 7 ааж | ||
4 | Mingbuloq tumani Мингбулоқ | 123103 | 7 қм, 7 ааж | ||
5 | Namangan tumani Наманган | 174649 | 5 қм, 10 ааж | ||
6 | Norin tumani Норин | 160275 | Хаққұлабат қаласы, 8 қм, 8 ааж | ||
7 | Pop tumani Поп | 215022 | Пап қаласы, 15 қм, 10 ааж | ||
8 | To’raqo’rg’on tumani Тўрақўрғон | 220613 | Төреқорған қаласы, 13 қм, 8 ааж | ||
10 | Uychi tumani Уйчи | 207701 | 13 қм, 8 ааж | ||
9 | Uchqo’rg’on tumani Учқўрғон | 168214 | Үшқорған қаласы, 4 қм, 8 ааж | ||
1 | Chortoq tumani Чортоқ | 194617 | Шартақ қаласы, 10 қм, 9 ааж | ||
2 | Chust tumani Чуст | 259738 | Шуст қаласы, 11 қм, 11 ааж | ||
11 | Yangiqo’rg’on tumani Янгиқўрғон | 212857 | 19 қм, 11 ааж | ||
Наманған қаласы | Namangan Наманган | 612208 |
Самарқан облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
8 | Oqdaryo tumani Оқдарё | 155488 | 10 қм, 6 ааж | ||
1 | Bulung’ur tumani Булунғур | 182755 | Бұлыңғыр қаласы, 3 қм, 7 ааж | ||
3 | Jomboy tumani Жомбой | 167542 | Жамбай қаласы, 5 қм, 8 ааж | ||
2 | Ishtixon tumani Иштихон | 247713 | Іштіхан қаласы, 12 қм, 9 ааж | ||
4 | Kattaqoʻrgʻon tumani Каттақўрғон | 266993 | Бейсенбі | 8 қм, 11 ааж | |
5 | Qoʻshrabot tumani Қўшработ | 128262 | 2 қм, 7 ааж | ||
6 | Narpay tumani Нарпай | 208662 | Ақтас | Ақтас қаласы, 3 қм, 9 ааж | |
7 | Nurobod tumani Нуробод | 147054 | Нұрабат қаласы, 1 қм, 7 ааж | ||
10 | Payariq tumani Пайариқ | 244127 | Пайарық, қалалары, 9 қм, 11 ааж | ||
11 | Pastdargʻom tumani Пастдарғом | 345984 | Жұма қаласы, 12 қм, 13 ааж | ||
9 | Paxtachi tumani Пахтачи | 141333 | 7 қм, 8 ааж | ||
12 | Samarqand tumani Самарқанд | 246315 | 2 қм, 8 ааж | ||
13 | Toyloq tumani Тойлоқ | 195914 | 3 қм, 9 ааж | ||
14 | Urgut tumani Ургут | 494573 | Ұрғыт қаласы, 7 қм, 12 ааж | ||
қаласы | Kattaqo’rg’on Каттақўрғон | 87991 | 1 қм | ||
Самарқан қаласы | Samarqand Самарқанд | 538211 | 3 қм |
Сұрқандария облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
9 | Oltinsoy tumani Олтинсой | 172156 | 14 қм, 9 ааж | ||
1 | Angor tumani Ангор | 129573 | 12 қм, 7 ааж | ||
3 | Boysun tumani Бойсун | 117471 | Байсын | Байсын қаласы, 5 қм, 7 ааж | |
Bandixon tumani Бандихон | м.ж. | 1 қм | |||
4 | Denov tumani Денов | 375669 | Денау | Денау қаласы, 12 қм, 17 ааж | |
5 | Jarqoʻrgʻon tumani Жарқўрғон | 213105 | Жарқорған қаласы, 5 қм, 7 ааж | ||
6 | Qiziriq tumani Қизириқ | 169357 | 5 қм, 10 ааж | ||
7 | Qumqoʻrgʻon tumani Қумқўрғон | 237867 | Құмқорған қаласы, 11 қм, 8 ааж | ||
8 | Muzrabot tumani Музработ | 138375 | Халықабат | 10 қм, 9 ааж | |
10 | Sariosiyo tumani Сариосиё | 201848 | қаласы, 4 қм, 9 ааж | ||
13 | Termiz tumani Термиз | 106676 | 9 қм, 5 ааж | ||
14 | Uzun tumani Узун | 170471 | 9 қм, 7 ааж | ||
11 | Sherobod tumani Шеробод | 188846 | Шерабат қаласы, 7 қм, 9 ааж | ||
12 | Shoʻrchi tumani Шўрчи | 203425 | Шоршы қаласы, 10 қм, 10 ааж | ||
Термез қаласы | Termiz Термиз | 145065 |
Сырдария облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Oqoltin tumani Оқолтин | 50940 | 3 қм, 3 ааж | ||
2 | Boyovut tumani Боёвут | 127210 | 4 қм, 12 ааж | ||
3 | Guliston tumani Гулистон | 70614 | 5 қм, 9 ааж | ||
5 | Mirzaobod tumani Мирзаобод | 71203 | 2 қм, 9 ааж | ||
7 | Sayxunobod tumani Сайхунобод | 75861 | 4 қм, 7 ааж | ||
6 | Sardoba tumani Сардоба | 64690 | 1 қм, 6 ааж | ||
8 | Сырдария ауданы | Sirdaryo tumani Сирдарё | 125697 | пен Сырдария қалалары, 4 қм, 9 ааж | |
4 | Xovos tumani Ховос | 93702 | 2 қм, 11 ааж | ||
Гүлістан қаласы | Guliston Гулистон | 88995 | 3 ааж | ||
қаласы | Shirin Ширин | 18547 | |||
қаласы | Yangiyer Янгиер | 42446 |
Ташкент облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
7 | Oqqoʻrgʻon tumani Оққўрғон | 103408 | Аққорған | Аққорған қаласы, 2 қм, 10 ааж | |
6 | Ohangaron tumani Оҳангарон | 94321 | 4 қм, 8 ааж | ||
1 | Bekobod tumani Бекобод | 154827 | 5 қм, 12 ааж | ||
2 | Бостандық ауданы | Boʻstonliq tumani Бўстонлиқ | 167199 | Ғазалкент қаласы, 17 қм, 18 ааж | |
3 | Boʻka tumani Бўка | 123632 | Бөке | Бөке қаласы, 8 ааж | |
11 | Zangiota tumani Зангиота | 194769 | 12 қм, 9 ааж | ||
5 | Qibray tumani Қибрай | 197623 | 16 қм, 10 ааж | ||
10 | Quyichirchiq tumani Қуйичирчиқ | 106181 | Досабат қаласы, 2 қм, 9 ааж | ||
8 | Parkent tumani Паркент | 152013 | Паркент қаласы, 3 қм, 9 ааж | ||
9 | Piskent tumani Пискент | 99269 | Піскент қаласы, 2 қм, 6 ааж | ||
Toshkent tumani Тошкент | 177582 | Келес қаласы, 9 қм, 9 ааж | |||
12 | Oʻrtachirchiq tumani Ўртачирчиқ | 146732 | 4 қм, 13 ааж | ||
4 | Chinoz tumani Чиноз | 131475 | Шыназ қаласы, 9 қм, 8 ааж | ||
14 | Yuqorichirchiq tumani Юқоричирчиқ | 132915 | 3 қм, 9 ааж | ||
13 | Yangiyoʻl tumani Янгийўл | 206775 | Жаңажол қаласы, 5 қм, 8 ааж | ||
қаласы | Olmaliq Олмалиқ | 129111 | |||
Ангрен қаласы | Angren Ангрен | 185905 | қаласы, 3 қм | ||
қаласы | Ohangaron Оҳангарон | 36899 | |||
Бекабат қаласы | Bekobod Бекобод | 94296 | |||
қаласы | Nurafshon Нурафшон | 48190 | |||
қаласы | Chirchiq Чирчиқ | 155822 | |||
қаласы | Yangiyoʻl Янгийўл | 59561 |
Ферғана облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Oltiariq tumani Олтиариқ тумани | 206645 | қаласы, 14 қм, 15 ааж | ||
2 | Bagʻdod tumani Бағдод тумани | 209852 | 21 қм, 10 ааж | ||
3 | Beshariq tumani Бешариқ тумани | 223146 | Бесарық | Бесарық қаласы, 10 қм, 9 ааж | |
4 | Buvayda tumani Бувайда тумани | 222293 | 10 қм, 11 ааж | ||
5 | Dangʻara tumani Данғара тумани | 169323 | 9 қм, 8 ааж | ||
9 | Quva tumani Қува тумани | 252523 | Қуа қаласы, 15 қм, 11 ааж | ||
8 | Qoʻshtepa tumani Қўштепа тумани | 185695 | 14 қм, 15 ааж | ||
10 | Rishton tumani Риштон тумани | 197410 | Риштан қаласы, 13 қм, 11 ааж | ||
11 | Soʻx tumani Сўх тумани | 76161 | 7 қм, 4 ааж | ||
12 | Toshloq tumani Тошлоқ тумани | 197221 | 10 қм, 10 ааж | ||
14 | Oʻzbekiston tumani Ўзбекистон тумани | 233226 | Йайпан қаласы, 22 қм, 10 ааж | ||
13 | Uchkoʻprik tumani Учкўприк тумани | 223091 | 11 қм, 9 ааж | ||
6 | Fargʻona tumani Фарғона тумани | 208068 | 21 қм, 16 ааж | ||
7 | Furqat tumani Фурқат тумани | 115562 | 8 қм, 6 ааж | ||
15 | Yozyovon tumani Ёзёвон тумани | 107835 | 9 қм, 10 ааж | ||
Қоқан қаласы | Qoʻqon shahri Қўқон шаҳри | 248740 | 1 қм | ||
Quvasoy shahri Қувасой шаҳри | 91667 | 1 қм, 6 ааж | |||
Марғылан | Marg’ilon shahri Марғилон шаҳри | 231051 | 1 қм | ||
Ферғана | Fargʻona shahri Фарғона шаҳри | 283791 |
Хорезм облысы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Bogʻot tumani Боғот | 160859 | 5 қм, 10 ааж | ||
2 | Gurlan tumani Гурлан | 145461 | 9 қм, 9 ааж | ||
6 | Qoʻshkoʻpir tumani Қўшкўпир | 168593 | 6 қм, 12 ааж | ||
Tuproqqal’a tumani | м.ж. | Пітнак қаласы | |||
8 | Urganch tumani Урганч | 193914 | 5 қм, 10 ааж | ||
4 | Xazorasp tumani Хазорасп | 243501 | 4 қм, 11 ааж | ||
3 | Xonqa tumani Хонқа | 182695 | 5 қм, 10 ааж | ||
5 | Xiva tumani Хива | 142530 | Хиуа | 6 қм, 9 ааж | |
7 | Shovot tumani Шовот | 166421 | 7 қм, 11 ааж | ||
9 | Yangiariq tumani Янгиариқ | 113703 | 6 қм, 8 ааж | ||
10 | Yangibozor tumani Янгибозор | 85590 | 3 қм, 8 ааж | ||
Үргеніш қаласы | Urganch Урганч | 141685 | |||
Хиуа қаласы | Xiva Хива | 90738 |
Қарақалпақстан Республикасы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше және қарақалпақша атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Орталығы | Құрамы |
---|---|---|---|---|---|
1 | Әмудария ауданы | Amudaryo tumani Амударё Aʻmiwdaʻrya rayoniʻ Әмиўдәря | 195248 | (Маңғыт) | Маңғыт қаласы, 4 қм, 16 ааж |
2 | Беруни ауданы | Beruniy tumani Беруний Beruniy rayoniʻ Беруний | 187638 | Беруни | Беруни қаласы, 1 қм, 13 ааж |
Bo’zatov tumani | м.е. | (Қазанкеткен) | 1 қм, 4 ааж | ||
10 | Қараөзек ауданы | Qoraoʻzak tumani Қораўзак Qaraoʻzek rayoniʻ Қараөзек | 52371 | Қараөзек | 1 қм, 8 ааж |
5 | Кегейлі ауданы | Kegeyli tumani Кегейли Kegeyli rayoniʻ Кегейли | 89456 | Кегейлі | Халықабат қаласы, 1 қм, 6 ааж |
9 | Қоңырат ауданы | Qoʻngʻirot tumani Қўнғирот Qonʻiʻrat rayoniʻ Қоңырат | 128335 | Қоңырат | Қоңырат қаласы, 5 қм, 12 ааж |
8 | Қаңлыкөл ауданы | Qanlikoʻl tumani Қанликўл Qanliʻkoʻl rayoniʻ Қанлыкөл | 50316 | Қаңлыкөл | 1 қм, 7 ааж |
6 | Мойнақ ауданы | Moʻynoq tumani Мўйноқ Moynaq rayoniʻ Мойнақ | 31260 | Мойнақ | Мойнақ қаласы, 6 ааж |
7 | Нүкіс ауданы | Nukus tumani Нукус Noʻkis rayoniʻ Нөкис | 49126 | Ақмаңғыт | 1 қм, 6 ааж |
Тақиятас ауданы | Taxiatosh tumani Тахиатош Taqıyatas rayoni Тақыятас | 72823 | Тақиятас | Тақиятас қаласы, 1 қм, 3 ааж | |
12 | Тақтакөпір ауданы | Taxtakoʻpir tumani Тахтакўпир Taxtakoʻpir rayoniʻ Тахтакөпир | 39916 | Тақтакөпір | 1 қм, 8 ааж |
13 | Төрткөл ауданы | Toʻrtkoʻl tumani Тўрткўл Toʻrtkuʻl rayoniʻ Төрткүл | 210299 | Төрткөл | Төрткөл қаласы, 5 қм, 15 ааж |
14 | Қожалы ауданы | Xoʻjayli tumani Хўжайли Xojeli rayoniʻ Хожели | 121160 | Қожалы | Қожалы қаласы, 1 қм, 7 ааж |
3 | Шымбай ауданы | Chimboy tumani Чимбой Shiʻmbay rayonı Шымбай | 115210 | Шымбай | Шымбай қаласы, 1 қм, 10 ааж |
11 | Шоманай ауданы | Shumanay tumani Шуманай Shomanoy rayoniʻ Шоманой | 55619 | Шоманай | Шоманай қаласы, 7 ааж |
4 | Елуқала ауданы | Ellikqala tumani Элликқалъа Ellikqala rayoniʻ Элликқала | 156077 | Бостан | Бостан қаласы, 1 қм, 13 ааж |
Нүкіс қаласы | Nukus Нукус Noʻkis Нөкис | 314928 | 1 қм |
Ташкент қаласы
Картадағы нөмірі | Қазақша атауы | Өзбекше атауы | Тұрғындары 1-01-2019 адам | Құрамы |
---|---|---|---|---|
8 | Olmazor tumani Олмазор | 358670 | ||
1 | Bektemir tumani Бектемир | 33978 | ||
4 | Mirobod tumani Миробод | 136763 | ||
5 | Mirzo Ulug’bek tumani Мирзо Улуғбек | 270657 | 1 қм | |
6 | Sirg’ali tumani Сирғали | 181910 | ||
9 | Uchtepa tumani Учтепа | 265930 | ||
2 | Chilonzor tumani Чилонзор | 243655 | ||
7 | Shayxontoxur tumani Шайхонтохур | 337086 | ||
11 | Yunusobod tumani Юнусобод | 330251 | ||
10 | Yakkasaroy tumani Яккасарой | 119092 | ||
3 | (2014 дейін — Хамза) | Xamza tumani Хамза | 231977 |
Тарихы
Алғышарты
Қазан төңкерісіне дейін қазіргі Өзбекстанның аумағы Ресей империясының Күнгей Каспий, Самарқан, Сырдария және Ферғана облыстары арасында, сондай-ақ оның вассалды иеліктері – Бұхара әмірлігі мен Хиуа хандығы арасында бөлінді.
1918 жылы Түркістанда Кеңес өкіметі орнағаннан кейін қазіргі Өзбекстан аумағы (Бұхара әмірлігі мен Хиуа хандығының аумақтарынан басқа) орталығы Ташкентте болған Түркістан КФР құрамына енді. 1920 жылы Бұхара мен Хиуада Кеңес өкіметі орнап, соның нәтижесінде Бұхара және Хорезм халық республикалары құрылды. 1923 жылы 30 қазанда Хорезм ХКР, 1924 жылы 19 қыркүйекте Бұхара ХКР кеңестік социалистік республикаларына айналды.
1924 жылы 16 қыркүйекте Түркістан КФР ОАК кезектен тыс сессиясы ұлттық-мемлекеттік межелеу туралы шешім қабылдады. Осы шешім аясында КСРО құрамында Өзбек КСР-ның құрылғаны жарияланды. Оның құрамына бұрынғы Самарқан, Жетісу, Ферғана облыстары мен таратылған Бұхара, Хорезм СКР жерлерінің бөліктері кірді. Бұл шешім БОАК 1924 жылғы 14 қазандағы 2-сессиясында бекітіліп, 1925 жылғы 11 мамырдағы Бүкілресейлік Кеңестердің 12-съезінде бекітілді. 1924 жылдың 27 қазаны Өзбек КСР-нің құрылған күні болып саналады. Самарқан оның орталығы болды. Осы кезде Өзбек КСР құрамында Тәжік АСКР-і құрылды.
1924—1938
1925 жылы Өзбек КСР-де облыстық бөлініс енгізілді. Облыстар уездерге, ал олар өз кезегінде болыстарға бөлінді. 1926 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша Өзбек КСР ӘАБ мынадай болды:
Облыс | Уез |
---|---|
Зерафшан | Бұхара, Ғиджуван, Қарман, Нұрата |
Қашқадария | Бекбода, Ғұзар, Шаһрисабз |
Самарқан | Жызақ, Қаттықорған, Самарқан, Хожент |
Сұрқандария | Байсун, Шырабат, Жұршы |
Ташкент | Мырзашөл, Ташкент |
Ферғана | Әндіжан, Қоқан, Наманған, Ферғана, Қаниабат ауданы |
Хорезм | Гүрлен, Жаңа Үргеніш, Хиуа, Шорахан |
Тәжік АСКР | Таулы Бадахшан, Ғарым, Душанбе, Күләб, Қорғантөбе, Пенжакент, Ұлытөбе уәлаяттары |
Көнемес ауданы облыс ретінде | жоқ |
Алайда, сол жылы облыстар мен уездер таратылды. Оның орнына 10 округ құрылды: (Әндіжан), (Бұхара), , , , , , , және . Округтер аудандарға бөліне бастады.
1929 жылы Тәжік АСКР мен Хожент округі Өзбек КСР-нің құрамынан шығарылып, Тәжік КСР-ін құрады. Бұл шешімді КСРО ОАК 1929 жылы 5 желтоқсанда бекітті.
1930 жылы Өзбек КСР астанасы Ташкентке көшірілді. Сол жылы Кеңес Одағының басқа жерлеріндегі сияқты барлық округтер таратылып, олардың құрамына кіретін аудандар тікелей одақтық республикаға бағынуға берілді. 1931 жылы Өзбек КСР-де 71 аудан (олар 1494 ауылдық кеңеске бөлінді) және республикалық бағыныстағы 9 қала (оларға тағы 204 ауылдық кеңес бағынышты) болды.
1935 жылы Өзбек КСР аудандарының бір бөлігі біріктірілді.
1936 жылы 5 желтоқсанда РКФСР құрамынан Қарақалпақ АКСР-і Өзбек КСР-іне берілді.
1938—1987
1938 жылы 15 қаңтарда Өзбек КСР құрамында Бұхара (оның ішінде ), Самарқан, Ташкент, Ферғана және Хорезм облыстары құрылды.
Өзбекстан ӘАБ 1938 жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша былай болды:
Облыс | Облыстық бағыныстағы аудандар мен қалалар |
---|---|
Бұхара | Бешкент, Бұхара, Уәбкент, Ғиджуван, Ғұзар, Диқанабат, Қаған, Қамашы, Қаракөл, Қаршы, Қасан, Көнемес, Қарман, Қызылтепе, Кітап, Рометан, Свердловск, Шырақшы, Шафирқан, Шаһрисабз, Йаккабақ, Бұхара қ., Ғиджуван қ., Қаған қ., Қаршы қ., Шаһрисабз қ. |
Сұрқандария округі Бұхара облысының құрамында | Байсун, Денау, Жарқорған, Сарыасиа, Термез, Шерабат, Шоршы, Термез қ. |
Самарқан | Ақдария, Бұлыңғыр, Қалаарал, Жамбай, Замин, Қарадария, Қаттықорған, Митан, Нарпай, Нұрата, Пайарық, Пастдарғам, Пақтақор, Самарқан, Ұрғыт, Фариш, Қатыршы, Самарқан қ., Жызақ қ., Қаттықорған қ. |
Ташкент | Аққорған, Ақангаран, Бекабат, Жоғарғы Шыршық, Калининск, Мырзашөл, Төменгі Шыршық, Орджоникидзевск, Паркент, Піскент, Орталық Шыршық, Хауас, Шилен, Жаңажол, Ташкент қ., Шыршық қ., Жаңажол қ. |
Ферғана | Айым, Алтыарық, Әндіжан, Бағдат, Балықшы, Ворошиловск, Жәләлқұдық, Ізбаскент, Қаған, Қасансай, Кировск, Қоқан, Куйбышевск, Ленинск, Марғылан, Мархамат, Молотовск, Наманған, Нарын, Пап, Пақтаабат, Сталинск, Ташлақ, Төреқорған, Үйші, Үшқорған, Ферғана, Қожаабат, Шуст, Жаңақорған, Ферғана қ., Әндіжан қ., Қоқан қ., Ленинск қ., Марғылан қ., Наманған қ., Шуст қ. |
Хорезм | Гүрлен, Қошкөпір, Маңғыт, Үргеніш, Хазарасп, Ханқа, Хиуа, Шауат, Жаңаарық, Үргеніш қ., Хиуа қ. |
Қарақалпақ АКСР | Қараөзек, Кегейлі, Қыпшақ, Куйбышев, Қоңырат, Мойнақ, Тамды, Тақтакөпір, Төрткөл, Қожалы, Шымбай, Шаббаз, Төрткөл қ., Нүкіс қ., Қожалы қ., Шымбай қ. |
1941 жылы 6 наурызда Ферғана облысынан Әндіжан және Наманған облыстары бөлініп, Сұрқандария округі Сұрқандария облысы болып өзгертілді. 1943 жылы 20 қаңтарда Бұхара облысының бір бөлігінен Қашқадария облысы құрылды. Осының нәтижесінде 1947 жылдың 1 қаңтарына қарай Өзбек КСР ӘАБ келесідей болды:
Облыс | Облыстық бағыныстағы аудандар мен қалалар |
---|---|
Әндіжан | Айым, Алтынкөл, Әндіжан, Балықшы, Ворошиловск, Жәләлқұдық, Ізбаскент, Ленинск, Мархамат, Пақтаабат, Сталинск, Қалдыуанбек, Қожаабат, Шынабат, Әндіжан қ., Ленинск қ. |
Бұхара | Алат, Бұхара, Уәбкент, Ғиджуван, Қаған, Қаракөл, Көнемес, Қарман, Қызылтепе, Рометан, Свердловск, Тамды, Шафирқан, Бұхара қ., Ғиджуван қ., Қаған қ. |
Қашқадария | Бешкент, Ғұзар, Диқанабат, Қамашы, Қаршы, Қасан, Кітап, Көкбұлақ, Мирақ, Шырақшы, Шаһрисабз, Йаккабақ, Қаршы қ., Шаһрисабз қ. |
Наманған | Қасансай, Наманған, Нарын, Пап, Төреқорған, Үйші, Үшқорған, Шуст, Жаңақорған, Наманған қ., Шуст қ. |
Самарқан | Ақдария, Бұлыңғыр, Қалаарал, Жамбай, Жызақ, Замин, Іштіхан, Қарадария, Қарақыстақ, Қаттықорған, Комсомольск, Қошрабат, Митан, Нарпай, Нұрата, Пайарық, Пастдарғам, Пақтақор, Самарқан, Ұрғыт, Фариш, Қатыршы, Самарқан қ., Жызақ қ., Қаттықорған қ. |
Сұрқандария | Байсун, Денау, Жарқорған, Сарыасиа, Термез, Ұзын, Шерабат, Шоршы, Термез қ. |
Ташкент | Аққорған, Ақангаран, Бекабат, Бұқа, Жоғарғы Шыршық, Калининск, Қарасу, Мырзашөл, Төменгі Шыршық, Орджоникидзевск, Паркент, Піскент, Орталық Шыршық, Сырдария, Ташкент, Хауас, Шилен, Жаңажол, Ташкент қ., Ангрен қ., Бекабат қ., Шыршық қ., Жаңажол қ. |
Ферғана | Алтыарық, Ахунбабай, Бағдат, Буайды, Уәділ, Горск, Қаған, Кировск, Қоқан, Қуасай, Қоба, Куйбышевск, Молотовск, Сох, Ташлақ, Ферғана, Фрунзе, Ферғана қ., Қоқан қ., Марғылан қ. |
Хорезм | Гүрлен, Қошкөпір, Маңғыт, Үргеніш, Хазарасп, Ханқа, Хиуа, Шауат, Жаңаарық, Үргеніш қ., Хиуа қ. |
Қарақалпақ АКСР | Қараөзек, Кегейлі, Қыпшақ, Куйбышевский, Қоңырат, Мойнақ, Тақтакөпір, Төрткөл, Қожалы, Шымбай, Шаббаз, Төрткөл қ., Нүкіс қ., Қожалы қ., Шымбай қ. |
КСРО ЖК Президиумының 1956 жылғы 13 ақпандағы Жарлығымен Қазақ КСР-нің құрамынан Мырзашөл мен Бостандық ауданы жерлерінің бір бөлігі Өзбек КСР-іне берілді. 1963 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен Қазақ КСР-нің Шымкент және Қызылорда облыстарынан 36,6 мың км² аз пайдаланылған жерлер Өзбекстанға берілді.
1960 жылы 25 қаңтарда Қашқадария және Наманған облыстары таратылды. Біріншінің көп бөлігі Сұрқандария облысының құрамына енсе, екіншісі Әндіжан мен Ферғана облыстары арасында бөлінді. Сәл кейінірек, 1963 жылы 16 ақпанда ауыл шаруашылығының жаңа дамыған аудандарында Самарқан және Ташкент облыстарының кейбір бөліктерінен жаңа Сырдария облысы құрылды (орталығы бастапқыда Жаңажер, 1963 жылдың қарашасынан – Гүлістан қаласы болды).
1964 жылы 7 ақпанда Қашқадария облысы, 1967 жылы 18 желтоқсанда Наманған облысы қалпына келтірілді.
1971 жылы 28 маусымда Өзбек КСР Сырдария облысынан Қазақ КСР-нің Шымкент облысына шағын Жетісай, Киров және Пақтаарал аудандары берілді.
1973 жылы 29 желтоқсанда Сырдария облысының бөліктерінен Жызақ облысы құрылды. Соңғы жаңа облыс 1982 жылы 20 сәуірде Бұхара және Самарқан облыстарының бөліктерінен құрылған Науаи болды. Нәтижесінде, 1987 жылдың 1 қаңтарына қарай Өзбек КСР ӘАБ келесідей болды:
Дереккөздер
- ӘАҚБЖ Әкімшілік-аумақтық құрылымдарды белгілеу жүйесі (өзб.). Өзстат. Тексерілді, 30 мамыр 2020.
- Statistika qo'mitasi - Демографиялық жағдайы. stat.uz.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 21 наурыз 2019.
- Өзбекстан Республикасының жер қорының санаттар бойынша бөлінуі (2020 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) (өзб.). Тексерілді, 30 мамыр 2020.
- Жас тобы бойынша тұрақты тұрғындардың саны-Аймақтар. stat.uz. Тексерілді, 30 мамыр 2020.
- Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 44. — Б. 17.
- Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 29. — Б. 293—294.
- КСР Одағының аумақтық және әкімшілік бөлінісі (1926 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / Н. А. Коковин — Мәскеу: Изд-во ГУКХ НКВД: [тип. МКХ им. Ф. Я. Лаврова], 1926. — Б. 139. — 288 б. — 4000 таралым.
- Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 41. — Б. 477—478.
- КСР Одағының әкімшілік-аумақтық бөлінісі [1930 жылдың 15 қарашасынан 1931 жылдың 1 қазанына дейінгі өзгертулерімен ] : КСРО облыстары мен қалалары — 2. — Мәскеу: «Власть советов» при Президиуме ВЦИК, 1931. — Т. 41. — Б. 152—155. — XXX, 311 б. — 8000 таралым.
- Д. В. Заяц Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінісінің өзгеруі (ru) // География : газет. — 2001.
- КСРО. Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінуі (1947 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / П. В. Туманов — Изд. 5-е, доп.. — Мәскеу: Известия Советов депутатов трудящихся СССР, 1947. — 488 б. — 75000 таралым.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер